آغاز تحصیلات مقدماتی
و ابتدائی محمد خان
در آن زمانها منازل اشخاص متمول و درباریان و افراد درجه یک کشوری اغلب از دو قسمت تشکیل میگردید .بیرونی و اندرونی
بیرونی جهت رتق وفتق و کارهای روزمره و ارباب رجوع و مهمانان و افراد غیر خودی بود و اندرونی که چنانکه از معنی آن پیداست قسمت شخصی و بطور کلی حرم آقایان بوده است و کسی بجز افراد خیلی نزدیک و خواجه ها و غلامان ولله ها و دده ها حق ورود به آنجا را نداشته اند .
این افراد برای اینکه فرزندانشان از علم و دانش آنزمان توشه ای داشته باشند ، در قسمت بیرونی منزلشان قسمتی را اختصاص به کلاس درسی میدادند و عده ای از فرزندان دوستان ونزدیکان خانواده ویا در باریان در آن مکان جمع میشدند و آخوندی را استخدام میکردند که اغلب سوادش در حد عمه جزیئ( سوره های کوچک جزو سی ام قران ) میبود و دروس قرانی ویا حد اکثر خواندن ونوشتن را به آنها یادبدهد. باین مکانها مکتب خانه میگفتند در ضمن فراموش نشود در آنجا شاگرد مطیع معلم نبود بلکه این معلم بود که در اختیار شاگردان قرار داشت یعنی باین صورت که هر موقع که اولیای بچه ها دستور میدادند و اگر بچه دلش میخواست ، نوکران آنها بچه ها را بدانجا می آوردند و مکتب دار موظف بودهر شرایط آنها را بپذیرد و هر بچه ای را فرا خور سن و سالش باو درس یادبدهد وبدین ترتیب موضوع غیبت و یا عقب افتادگی از درس در اثر غیبت وجود نداشت در ضمن رسم براین بود در صورتیکه این افراد در مسافرت ویا در تفریح بودند میتوانستند از مکتب خانه های دوستان دیگر استفاده نمایند
احمد متین دفتری که از لحاظ نسبتی نتیجه فرزند نوهَ میرزا هدایت الله وزیر دفتر میباشد در باره مکتب خانه منزل ایشان چنین می نویسد : در خانهَ وزیر دفتر که در خیابان شاهپور گذر وزیر دفتر بود ، یک مکتب خانگی بود که پدرم و عمه هایم در آنجا درس را شروع کرده اند البته یکی دوسال قبل از برچیده شدن مکتب خانه ها و من نیز الف و ب را در همین مکتب خانه آموختم و در این نیز شکی نیست که محمد خان نیز دروس اولیه خود را در همین مکان آموخته باشد و از آنجا که ایشان اغلب همراه نجم السلطنه در سیر وسفر بودند و لله او ( زنی که او را تر وخشگ میکرده) نیز فرانسوی بوده زبان فرانسه را کم بیش از او یاد گرفته است .
بدست آوردن درجه مستوفی اول وحقوق دوم
در بهمن ماه سال ۱۲۶۷مطابق با سپتامبر ۱۸۸۸ ترسائی بنا بدرخواست میرزا هدایت الله وزیر دفتر پدر بزگوار محمد خان ، از حضور ناصرالدین سلطان تقاضائی مبنی بر دادن مقام مستوفی اول به محمد خان مینماید و این خواسته مور قبول ملوکانه قرار میگیرد ، زیرا که ذات اقدس ملوکانه این بچه نه ساله ایکه هنوز دست چپ و راستش را نمیشناخت جزو اعضاء خانواده خود میدانست ( ضرب المثلی است معروف هر چه هست زیر یک طاق است ) .
و از این تاریخ است که نام محمد خان به میرزا محمد خان مستوفی اول بحضور ملوکانه معرفی شد ( یعنی هنوز غوره نشده مویز گردیدند و بچه نه ساله در ردیف افرادی قرار گرفت که سالها جان میکندند وشاید هرگز نیز بدرجات خیلی پائین تر هم نمی رسیدند .
حال میرزا محمد خان جزو افراد و حقوق بگیران رسمی دولت در آمد .
این دومین حقوقی است که میرزا محمد خان مستوفی اول در سن ۹ سالگی از دولت دریافت میکند.
میرزا حسن خان اعتماد السلطنه در این باب در کتاب خود تحت عنوان بنام خیرات حسان در جدولی تمام سازمانهای مهم کشوری و لشگری را در زمان ناصرالدین سلطان قاجار نقل نموده واسامی افراد حقوق بگیر و در ضمن اسامی افرادی که راس مشاغل مهم و درجه اول قرار داشتند درج نموده . در همین جدول نیز بطور واضح نوشتار نموده است که در این قسمت عین دست خط ایشان آورده میشود.
در صفحه ۲۸ ستون دوم قسمت آخر آن چنین نوشته شده ( میرزا محمد خان ولد جناب جلالت ماب وزیر دفتر را جزو اسامی مستوفیانی که در دفتر ایشان می باشند درج شده . این کتاب در سال ۱۲۶۸ شمسی بچاپ رسیده است
در آن زمانها منازل اشخاص متمول و درباریان و افراد درجه یک کشوری اغلب از دو قسمت تشکیل میگردید .بیرونی و اندرونی
بیرونی جهت رتق وفتق و کارهای روزمره و ارباب رجوع و مهمانان و افراد غیر خودی بود و اندرونی که چنانکه از معنی آن پیداست قسمت شخصی و بطور کلی حرم آقایان بوده است و کسی بجز افراد خیلی نزدیک و خواجه ها و غلامان ولله ها و دده ها حق ورود به آنجا را نداشته اند .
این افراد برای اینکه فرزندانشان از علم و دانش آنزمان توشه ای داشته باشند ، در قسمت بیرونی منزلشان قسمتی را اختصاص به کلاس درسی میدادند و عده ای از فرزندان دوستان ونزدیکان خانواده ویا در باریان در آن مکان جمع میشدند و آخوندی را استخدام میکردند که اغلب سوادش در حد عمه جزیئ( سوره های کوچک جزو سی ام قران ) میبود و دروس قرانی ویا حد اکثر خواندن ونوشتن را به آنها یادبدهد. باین مکانها مکتب خانه میگفتند در ضمن فراموش نشود در آنجا شاگرد مطیع معلم نبود بلکه این معلم بود که در اختیار شاگردان قرار داشت یعنی باین صورت که هر موقع که اولیای بچه ها دستور میدادند و اگر بچه دلش میخواست ، نوکران آنها بچه ها را بدانجا می آوردند و مکتب دار موظف بودهر شرایط آنها را بپذیرد و هر بچه ای را فرا خور سن و سالش باو درس یادبدهد وبدین ترتیب موضوع غیبت و یا عقب افتادگی از درس در اثر غیبت وجود نداشت در ضمن رسم براین بود در صورتیکه این افراد در مسافرت ویا در تفریح بودند میتوانستند از مکتب خانه های دوستان دیگر استفاده نمایند
احمد متین دفتری که از لحاظ نسبتی نتیجه فرزند نوهَ میرزا هدایت الله وزیر دفتر میباشد در باره مکتب خانه منزل ایشان چنین می نویسد : در خانهَ وزیر دفتر که در خیابان شاهپور گذر وزیر دفتر بود ، یک مکتب خانگی بود که پدرم و عمه هایم در آنجا درس را شروع کرده اند البته یکی دوسال قبل از برچیده شدن مکتب خانه ها و من نیز الف و ب را در همین مکتب خانه آموختم و در این نیز شکی نیست که محمد خان نیز دروس اولیه خود را در همین مکان آموخته باشد و از آنجا که ایشان اغلب همراه نجم السلطنه در سیر وسفر بودند و لله او ( زنی که او را تر وخشگ میکرده) نیز فرانسوی بوده زبان فرانسه را کم بیش از او یاد گرفته است .
بدست آوردن درجه مستوفی اول وحقوق دوم
در بهمن ماه سال ۱۲۶۷مطابق با سپتامبر ۱۸۸۸ ترسائی بنا بدرخواست میرزا هدایت الله وزیر دفتر پدر بزگوار محمد خان ، از حضور ناصرالدین سلطان تقاضائی مبنی بر دادن مقام مستوفی اول به محمد خان مینماید و این خواسته مور قبول ملوکانه قرار میگیرد ، زیرا که ذات اقدس ملوکانه این بچه نه ساله ایکه هنوز دست چپ و راستش را نمیشناخت جزو اعضاء خانواده خود میدانست ( ضرب المثلی است معروف هر چه هست زیر یک طاق است ) .
و از این تاریخ است که نام محمد خان به میرزا محمد خان مستوفی اول بحضور ملوکانه معرفی شد ( یعنی هنوز غوره نشده مویز گردیدند و بچه نه ساله در ردیف افرادی قرار گرفت که سالها جان میکندند وشاید هرگز نیز بدرجات خیلی پائین تر هم نمی رسیدند .
حال میرزا محمد خان جزو افراد و حقوق بگیران رسمی دولت در آمد .
این دومین حقوقی است که میرزا محمد خان مستوفی اول در سن ۹ سالگی از دولت دریافت میکند.
میرزا حسن خان اعتماد السلطنه در این باب در کتاب خود تحت عنوان بنام خیرات حسان در جدولی تمام سازمانهای مهم کشوری و لشگری را در زمان ناصرالدین سلطان قاجار نقل نموده واسامی افراد حقوق بگیر و در ضمن اسامی افرادی که راس مشاغل مهم و درجه اول قرار داشتند درج نموده . در همین جدول نیز بطور واضح نوشتار نموده است که در این قسمت عین دست خط ایشان آورده میشود.
در صفحه ۲۸ ستون دوم قسمت آخر آن چنین نوشته شده ( میرزا محمد خان ولد جناب جلالت ماب وزیر دفتر را جزو اسامی مستوفیانی که در دفتر ایشان می باشند درج شده . این کتاب در سال ۱۲۶۸ شمسی بچاپ رسیده است
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر